Уклінно просимо заповнити Опитування про фемінативи  


[Грамоты великих князей литовских с 1390 по 1569 год / Под ред. В. Антоновича и К. Козловского. — К., 1868. — С. 150-163.]

Попередня     Головна     Наступна





ПРИЛОЖЕНІЕ *).



1.

Грамота Сигизмунда 1, подтверждающая дарственную запись на мызу въ пользу церкеи Св Николая въ ВильнЂ, выданную подскарбіемъ земскимъ Богуславомъ Пилькевичемъ. 1523 года, іюля 7.


Roku tysiąc siedmset ośmdziesiąt czwartego, miesiąca septembra trzeciego dnia.

Przwd urzędem i aktami niniejszemi Kijowskiemi i przedemną, Grzegorzem Kaleńskim, archywistą przysięgłym ziemskim, stawając osobiście urodzony jegomość pan Michał Pilkiewicz, ten extrakt z ksiąg urzędowych Słuckich autentycznie wydany, z wpisaniem w nim prawa wraz z zatwierdzeniem od najjaśniejszego Zygmunta, króla polskiego, na folwark pana Bohusława Pilkiewicza, pod Wilnem sytuowany, cerkwi S-go Mikołaja, ratione intra-contentorum łaskawie danego i służącego, podpisem ręki wielmożnych podstarosty i pisarza, urzędników tamejszych przy pieczęci zatwierdzony, na papierze ordynaryjnym, w roku tysiącznym sześćsetnym trzydziestym pierwszym wydany, z przyszytym arkuszem papieru stęplowanego ceny grosza srebrnego jednego, do akt ziemskich Kijowskich w oblatę podał, w te słowa:



*) Настоящіе акты открыты въ актовыхъ книгахъ центральнаго архива уже во время печатанія грамотъ великихъ князей Литовскихъ, и потому они помЂщаются въ приложеніи. Всего этихъ актовъ оказалось пять и по содержанію своему — одинъ, подъ № 1, относится къ исторіи церкви, подъ № 2 — къ исторіи дворянства, а три, подъ №№ 3, 4 и 5, къ поземельному владЂнію въ южной Руси.



Widymus z xiąg spraw urzędowych zamku xięztwa Słuckiego, roku tysiąc, sześćset trzydziestego pierwszego, miesiąca Iunii dwónastego dnia. Na urzędzie zamkowym, od jaśnie oświeconego xięcia jegomości pana miłościwego ustanowionemi, przed nami: Mikołajem Witrolinem, podstarościm Słuckim, Andrzejem Pużakiewiczem, pisarzem, na miejscu sądowem będą-/151/cemi, stanąwszy oczewisto, pan Jan Kasperowicz Pilkiewicz opowiadał, pokładał i dowiódł, podał list swój na rzecz, w nim niżej wyrażoną, prosząc, aby ten list ze wszystką rzeczą był do xiąg przyjęty i wpisany; który, w księgi wpisując słowo do słowa, tak się w sobie ma:

»Zygmut, z Boźoje miłosty korol Polski, wełykyj kniaź Łytowski, Ruski, kniaża Pruskoje, Żmudzkoje i inych. Pryszedszy pered nas podskarbyj zemskyj, marszałok i pysar nasz, derżawca Kamianeckyj, pan Bohusław Pilkiewicz, i powedył pered namy: sztoż dał na cerkow Bożiju Swiatoho Mykoły Perenesenja, w Wylni, folwark swoj pod Wylnom, kotoryj kupył u namisnyka Mohylewskoho, kniazia Wasyla Iwanowycza Sołomirećkoho, kuplu jeho, szto on kupył w kupca naszoho, Charytona Chadczucza, zo wsim, kak sia w sobie majet, i był nam czołom, iż byśmo tot folwarok potwedyły cerkwi Bożoi naszym łystom na wiecznośt', yno my, na ustnoje zeznanyje jeho, z łaski naszoje hospodarskoje, na czołombytyje jeho to uczynyły, tot folwark potwerżajem cerkwy Bożoj tym naszym łystom wecznie i neporusznie; majut swiaszczenyky, kotoryi w toj cerkwi Bożoje budut służyt', tot folwark derżaty ku cerkwi Bożoje zo wsim, kak sia w sobie majet, według ustnoho jeho zoznanija, a na twerdost' toho i i peczat' naszu kazały jeśmo pryłożyt' k semu naszemu łystu. Pysan w Wylni, w lito semoje, tysiacza trydćiatoho perwszoho hodu, miesiacia julia dnia siomoho, indykta .. U tego listu królewskiéj mości, pana miłościwego, przy pieczęci wielkiego xięztwa Litewskiego, podpis ręki temi słowy: Ropot Waszkowycz, marszałok i pisar (L. S). Któren to ten list jego królewskiéj mości, pana naszego miłościwego, za podpisem oczewistem pana Jana Kasperowicza Pilkiewicza, do akt, do xiąg urzędowych zamku księztwa Słuckiego jest przyjęty i wpisany. Z których i ten widimus, w roku tysiąc siedemset pietnastym, miesiąca decembra dwudziestego dnia, za podstarostwa jegomości pana Andrzeja Sierzputowskiego, miecznego Mozyrskiego, a pisarza, mnie, Maximiliana Achemtowskiego, jegomościóm panom Szymonowi i Theodorowi Pilkiewiczóm, ziemianom, pod pieczęcią urzędowną, wydan. Pisan w Słucku, ut supra. U tego extraktu z xiąg urzędowych xięztwa Słuckiego, w obiatę wniesionego, korekta i lekta przy pieczęci urzędowej w te słowa: Andrzej Sierzputowski, mieczny Mozyrski, podstarości xięztwa Słuckiego (L. S.). Zgodny z xięgami«. Któren to extrakt, woblatę wniesiony, słowo w słowo ak się w sobie ma, do xiąg niniéjszych ziemskich, Kijowskich, jest zapisany.


Книга Кіевская, земская, записовая, № 141, 17771784 г., листъ 1117. /152/






2.

Грамота, пожалованная Сигизмундомъ I Николаю Буркату на дворянское званіе, съ присоединеніемъ его къ гербу »Лебедь«. 1531 года, февраля 10.


Roku tysiąc siedmset ośmdziesiąt piątego, miesiąca octobris pierwszego dnia.

Przed aktami ninieyszemi ziemskiemi Kijowskiemi y przedemną, Aloizym-Kaietanem Borowickim, namiesnikiem przysięgłym ziemskim Kijowskim, osobiscie stawający urodzony jego mość pan Jan Łukawiecki, ten przywiley od nayiaśnieyszego króla polskiego Żygmonta na szlachectwo urodzonemu jego mości panu Mikołajowi Burkatowi konferowany, podpisami rąk nayjaśnieyszego króla polskiego y jaśnie wielmożnych senatorow, przy pieczęci koronnej, na wosku z lakiem czerwonym wycisnionej, przy tymże na sznurku iedwabnym zawieszonej, zatwierdzony, na pargaminie napisany, z przyszytym arkuszem papieru stęplowanego ceny grosza srebnego, do akt ziemskich Kijowskich w obiatę podał, w te słowa:

Sigismundus, Dei gratia rex Poloniae, magnus dux Litvaniae, nec non terrarum Cracoviae, Sandomiriae, Siradiae, Łanciciae, Cujaviae, Russiae totiusque Prusiae ac Masoviae, Culmensis, Elbingensis, Pomeraniae et caetera dominus et haeres. Memoriae commendamus sempilernae, universis et singulis tenore praesentium significantes, quod cum nemo est, qui nesciat, ut homines, quae meliora honestioraque sunt, mirifice appetunt et sequunlur, et sicut in coelo alii aliis sunt praestantiores superioresque, ita et in hoc mundo, hi, qui virtute, innocentia, fide, integritate et humanitate praestant, maioris ponderis et aestimationis apud omnes habentur; cum autem reges et principes post Deum in orbe terrarum primurn et praecipuum locum inter mortales obtinent, data est eis omnium consensu potestas, ut rerum humanarum sint moderatores et, pro singulorum hominum virtutibus, alios prae aliis proemiis condecorent et augeant; sane cum accepimus fideli narratione magnifici Nicolai de Schydłowicz, castellani Sandomiriensis, regni nostri Thesaurarii, Radomiensis, Osvecimiensis, Zatoriensis, Crepicensis, Olstinensis et Grodecensis capitanei, ex linea materna de familia Cignorum oriundi, et generosorum Joahnis Łabucz, dapiferi curiae nostrae, Pauli de Volia, tribuhi Radomicensis et subdapiferi Sandomiriensis, nec non Joannis Krajowski, dapiferi /153/ Sermiensis, et Dominae Bonae, reginae Poloniae, conjugis nostrae charissimae, et Petri Krzczonowski, fratrum et patruorum de familia et gente Cignorum, ut egregius Nicolaus Burkath de Brzezynka, factor in Czerniachow, est homo ejus modi morum, virtutis, prudentiae, fortidudinis, constantiae, facultatum et in rebus gerendis dexteritatis, ut meritum illum, et ipsius liberos masculos et femellas, ex lumbis ipsius legitime descendentes, pro fratribus clenodialibus domus, gentis et familiae Cignorum habere cuperent; prout jam ex nunc eundem Nicolaum, cum ipsius legitima posteritate, in dornum et familiam gentemque Cignorum coram nobis adoptarunt, asciverunt et susceperunt; suplicarunt igitur nobis dicti magnificus et generosi Nicolaus de Schydłowicz, Joannes Łabucz, Paulus de Volia, Joannes Krajowski et Petrus Krzczonowski, fratres clenodiales, ut hujus modi adoptionem et adscriptionem dicti Nicolai et ejus legitimae posteritatis in familia, domum et gentem Cignorum admittere approbare et confirmare, eundemque Nicolaum, cum ipsius legitima posteritate, nobilem creare dignaremur; nos, scientes adoptiones hujusmodi, ex vetustioribus moribus et sacris legibus constitutas, et regiae autoritati, a qua omnis pendet proceditque nobilitas, perlinere et proprium esse; eos-scilicet, qui vel rebus strenue gestis, vel more, fidei ac virtutum ornamento pollent, honore debito prosequi et ad nobilitatis ordinem evehere et attollere . . . . . . supra nominatum Nicolaum, ipsiusque posteritatem sexus utriusque, juxta adeptionem superius factam, ex certa scientia et speciali gratia, autoritate nostra regia, quae ad hoc maxima est, nobilem creamus, facimus eumque cum sua posteritate legitima familiae Cignorum adnuamus et connectimus perpetueque conglutinamus, ac eundem liberosque, et nascendos ipsius omnibus et singulis, ubicunque gentium et terrarum extiterint, nobilibus status utriusque spiritualibus . . . . . . . . . . . . . et secularibus de nobili stirpe et claro genere ab eorum avis, proavis, atavis, per lineam rectam ex utroque parente procreatis, assimilamus et adaequamus; quorum insigne et commune proclamamus: est cignus alba in campo rubro cum plantis pedum nigris et rostro etiam nigro; supra galeam torneatilem cignus ipsa alba cum fasciis rubris et albis coloribus depictis, inferius demisse (sic), prout id manu et arte pictoris lucidius est depictum; decernentes et praesenti edicto statuentes, ut praedictus Nicolaus cum legitima posteritate praesenti et futura hoc insigni, tanquam proprio et naturali, in sigilis, anulis, catenis, signis, tentoriis, sentis, vexilis, velis, clipeis, ornamentis, ludis et actibus solennibus, seriis et reliquis ornamentis uti, potiri, et gaudere, depictaque et exculpta publice /154/ ac privatim portare et ferre possit et debeat, perpetuo et in aevuni admittamus; praeterea et dignum esse censemus praefatum Nicolaum et ipsius liberos ac liberorum posteros ad omnes et singulos magistratus, dignitates, honores et officia spiritualia et secularia, deponens ex nunc omnem plebei generis humilitatem, quocumque nomine per eos contractam, quo juri communi nobilium contrariae esse solet. Si quis aut praemissis omnibus ausu quovis contraire et hanc paginam nostram infringere volnerit, noverit, se gravissimam redignationem regiam et paenam, in statutis et legibus regni contentam, incursurum. Volumus enim et docernimus hoc privilegium ad oranem probationem nobilitatis ipsi Nicolao et suis legitimis successoribus omnino sufficere. In ejus rei testimonium sigillum nostrum est apensum. Actum et datum Cracoviae, in conventu generali, feria secunda post dominicam septuagesimae proxima, anno domini millesimo quingentesimo, trigesimo secundo, regni vero nostri — vigesimo sexto; praesentibus Reverendissimo et reverendis in Christo patribus, donmis: Mathia de Drzewicza, archiepiscopo Gnesnensi, ac regni nostri primate; Petro de Themicze. Kracoviensi, regni nostri vicecancellario; Joanne Carnkowski Władisławiensi; Joanne de Latalicze, Poznaniensi; Andrea Cricio, Plocensi; Joanne Chojemski, Premisliensi; Petro de Gamratis, Camenecensi, — episcopis; nec non magnificis, generosis et venerabilibus: Christophoro de Schydłowicz, castellano et capitaneo Cracoviensi, ac regni Poloniae cancellario, Stanslao de Cosczelecz, Poznaniensi et capitaneo Marienburgiensi; Otto de Chodecz, Sandomiriensi; Nicolao de Cosczielecz, Calisiensi; Joanne comite de Tharnow, Russiae et exercituum regni nostri, ac Sandomiriensi capitaneo; Georgio de Bayzen, Marienburgiensi, — palatinis; Lucae de Gorka, Poznaniensi; praefato Nicolao de Schydlowicz, Sandomiriensi; Petro Cmita de Visnicze, Voycensi; Laurencio Myskowski, Bitomiensi; Joanne de Vieczynca, Plocensi, — castellanis; Nicolao Zamoszczki, praeposito Tarnowiensi, cantore Sandomiriensi et canonico Cracoviae; Stanislao de Olesniki, praeposito Skarbimiriensi et canonico Cracoviensi; Paulo Czuszowski, praeposito omnium Sanctorum et canonico Cracoviae, secretariis nostris — et aliisque plurimis dignitariis, officialibus ac aulicis nostris ad praemissa testibus, fide dignis, sincere et fideliter dilectis Datum per manus praefati magnifici Christophori de Szydłowicz, castellani et capitanei Cracoviensis, ac regni nostri cancellarii etc. sincere nobis dilecti. U tego przywileju, w oblate wniesionego, podpisy rąk tak nayiasnieyszego Zygmonta, króla polskiego, jako y jaśnie wielmożnych senatorow, przy pieczęci, w te słowa: Sigismundus rex Cristoforus de S., castelan /155/ etc. Cracoviensis W. R. P. com. Ejusdem magnifici Christophori de Schydlowicz castellani et capitanei Cracoviensis ас regni Poloniae supremi cancellarii locus sigili«. Ktory to przywiley, słowo w słowo, jak się w sobie ma, do xiąg ninieyszych, ziemskich, Kijowskich, iest zapisany.


Книга Кіевская, земская, записовая, 17851789 г., № 142, листъ 247 на оборотЂ.






3.

Декретъ Сигизмунда I, состоявшійся вслЂдствіе жалобы житомирскихъ мЂщанъ на дворянина Луку Лозовицкаго о томъ, что онъ присвоилъ принадлежащія имъ земли, находящіяся возлЂ рЂчки Гуйвы. Сигизмундъ, на основаніи грамоты Александра, данной дЂду Лозовицкаго, утверждаетъ право владЂнія Луки Лозовицкаго на эти земли. 1537 года, февраля 11 дня.


Roku tysiąc siedmset siedmdziesiąt siódmego miesiąca septembris siedmnastego dnia.

W roki sądowe ziemskie Kijowskie, od dnia dwudziestego trzeciego augusti, roku wyż na akcie wyrażonego, w Żytomierzu przypadłe i sądownie odprawowac się zaczęte, przede mną Michałem Trypolskim, sędzią ziemskim, kommissarzem sądów pogranicznych wojewodstwa Kijowskiego, i księgami niniéjszemi Kijowskiemi. Comparens personaliter urodzony jegomość pan Piotr Mianowski ten dekret najjaśniejszego Zygmunta króla polskiego, między Semenem Minczukiem, wójtem Żytomierskim i innemi z jednej, a Łukaszem Łozowickim z drugié strony, ratione intro contentorum ferowany, na pargaminie ruskim charakterem pisany, podpisem tegoż najjaśniejszego pana, przy pieczęci jaśnie wielmożnego marszałka, stwierdzony, ad acta praesentia terrestria Kijowiensia per oblatam podał, tenoris sequentis: Zygmont, Bożoju mylostjju korol Polski, wełykyj kniaź Łitowski, Ruski, kniaża Pruskoje, Żomojdzki i inych. Smotryły jeśmo toho diła, szto żałowały nam poddany naszy, Semen Menczuk, wójt Żytomerski, sam od sebe i od usich meszczan naszych Żytomsrskych, na dworanyna naszoho Łukasza Łozowyćkoho, sztoż zabrał on rudy i sełyszcza naszy Żytomerskyj, hde ony uchody swoi me-/156/wały, około roczki Hujwy, poczawszy od meży sełyszcza Halczynskoho, od rudki Neteczy, zaniał rudku Molawku i rudku Rujnuju, k tomu wełykyj i małyj Żerdełew i tyi rudy, zemli i sełyszcza do swoich sełyszcz Zwyniaczych pryworoczajet, a meszczan Żytomerskych odtol wyhaniajet; a Łozowyćki stał pered namy oczewysto i mowył z meszczany, cztoż tyi rudy, zemły i sełyszcza, to uże pytomnaja jeho dedyzna i otczyzna, i pokładał pered namy przywyłej brata naszoho szczasnoje pamely korola jeho myłosty Alexandra, sztoż szest sełyszcz jeho dedyznych i otczyznych: dwi Zwyniaczy, wełykij i małyj Żerdełew, dwi rudy Rujnuju i Molawku, aż po rudku Neteczu othranyczył; potwerdył dedu jeho wecznostiu; yno my wsi tyi szest sełyszcz z rudamy i z zemlamy, szczo k nym prysłuszajet, podłuh toho prywylu szczasnoj pamety korola jeho myłosty Alexandra, kak w nem napysano i ohranyczeno, potola Łozowyćkomu, potomkom i szczadkom jeho, prysudyły jeśmo na wiecznost, kak pytomnuju dedyznu i otczyznu jeho, a meszczanie Żytomerskyi samy, i strelcy, i kunycznyki naszy nemajut tam nykoły nikakoho diła mity; i na to dały jeśmo Łukaszu sej nasz łyst z naszeju peczatju. Pysan w Wyłni, pod lito Bożoho narożenia tysiacza piatsot trydciat semoho, miesiacia fewrala odynadciatoho dnia, indykta semoho. U tego dekretu russkim pismem na pargaminie pisanego, per oblatam podanego, podpisy rąk tak najjaśniéjszpgo króla, jak też jasnie wielmożnego marszałka przy pieczęci w te słowa. Sigismundus rex NB. Prej. był wojewoda Wileński Au. Olbrycht Martyn nasz, a marszałek nasz dworny pan Hryn. Stan. Nam. Merci: (L. S.)«. Który że to dekret, per oblatam podany, słowo w słowo, jak się w sobie ma, do ksiąg niniejszych kijowskich jest zapisany.


Книга Кіевская, записовая, 1777 — 1784 г., 141, листъ 147.






4.

Грамоты Сигизмунда-Августа, дворянину ЛукЂ Богдановичу Лозовицкому, потверждающія привиллегіи, данныя Александромъ его дЂду Нелюбу Гринкевичу Лозовицкому въ 1494 году и ему самому Сигизмундомъ въ 1537 г. на селища въ Житомирскомъ повЂтЂ: Звинячка, Звинячее, великій и малый Жерделы, руда Руйная и рудка Малявка. 1547 года, ноября 11.


Roku tysiąc siedmset siedemdziesiąt siódmego, miesiąca septembria siedmnastego dnia. /157/

W roki sądowe ziemskie Kijowskie, od dnia dwudziestego trzeciego augusti, roku wyż na akcie wyrażonego, w Żytomierzu przypadłe i sądownie odprawować się zaczęte, przede mną Michałem Trypolskim, sędzią ziemskim, kommisarzem sądów pogranicznych wojewodstwa Kijowskiego, i księgami Kijowskiemi, comparens personaliter urodzony jegomość pan Piotr Mianowski ten przywiléj od najjaśniéjszego Zygmunta Augusta króla polskiego, ruskim pismem pisany, na dobra wsie Żerdele i inne, na pargaminie poprzeciranym i nadwątlonym, a przez to w niektórych miéjscach i słów dostarczających niemający, z okoliczności, w manifeście, na dniu niniejszym do akt niniejszych wniesionym, wyrażonéj, bojarynowi Nelubowi Hrynkiewiczowi Łozowickiemu, ratione intro contentorum łaskawie dany, podpisem ręki tegoż najjaśniejszego króla i jasnie wielmożnego marszałka dwornego stwierdzony, ad acta praesentia terrestriae Kijowiiensiae per oblatam podał, w wyrazach takowych:

»Zygmónt-Auhust Bożeju myłostyju korol Polski, wełyki kniaź Łytowski, Ruski, Pruski, Żomojdski, Mazowecki i innych. Czynym znamenyto sym naszym łystom, chto na neho posmotryt, był nam czołom dworanyn nasz, Łukasz Bohdanowycz Łozowycky, i powedył pered namy, cztoż kak posyłały eśmo jeho po potrebach naszych na różnyje mestca, tohdy bez bytnosty jeho, gdy kniaź Fałczewski, byskup Łucki i Berestensky, a dyak nasz, pan Łew Patey, były od nas na rewyzyju do Żytomera posłany wsich zemlan, kotoryi na on czas około Żytomera w domach swoich były, kak kotoroho z nych żowut, i iminya, i sełysicza ich otczyznyje, i wysłużonye, menowyte popysały, a tyje sełyszcza, kotorych otczycy ne otozwałysia, rozumiejuczy, czto ich tatare pobyły, abo pomerły; i jeho Łozowyckoho szest sełyszcz dedycznyje i otczyznyje, około ryczki Hujwy u powite Zytomerskom łeżaczyje, nazywajemyje Zwyniaczku i Zwyniaczuju, welykij i małyj Żerdełew, rudu Rujnuju i rudku Malawku w odnom obrube, to wse bez bytnosly jeho do zamku Żytomerskoho za pustyi w rehestr wpysały, na kotoryje tyje sełyszcza swoje prywyłey prodka naszeho swetobływoj pamety korola jeho myłosty Ałexandra z peczatju didu jeho, neboszczyku Nelubu Hrynkiewiczu Łozowyckomu, dany, i łyst sudowy swetobływój pamety pana otca naszeho, korola jeho myłosty Zygmonta, prysużenie czotyroch sełyszcz, pered namy, pokładał i był nam czołom, aby jeśmo toje prawo jeho do wedomosty naszoj pryniawszy, w sei łyst nasz upysaty kazały, tyje sełyszcza jeho dedycznyi i otczyznyi tym naszym łystom potwerdyły jemu na wecznost; i my, wydeczy proźbu Łozowyckoho w tom słusznuju, tych łystów jeho ohledawszy, kazały /158/ jeśmo w sei łyst nasz wpysaty i tak se w sobi majet«: »Alexander Bożeju myłostyju korol Polskyi, wełyki kniaź Łylowskyj, Ruski, kniaża Pruskoje, Żomojdzki i innych. Czynym znamenyto sym naszym łystom, kto na neho posmotryt, był nam czołom bojaryn nasz Źylomierskoho powitu, Nelub Hrynkiewiez Łozowycki, i powedył pered namy: sztóż kak pohanstwo Tatare około Żytomera były, tak statky jeho pobrały, dom i w tom domu łysty wsi pożehły na szest sełyszcz dedizny i otczyzny jeho w żytomyrskom powite około reky Hujwy, meży zemlamy naszymy w odnom obrubo łeżaczyje, narycajemyje Zwyniaczka i Zwyniaczaja, wełykyi i małyj Żerdełew, ruda Rujnaja i ruda Malawka, i prosył aby jeśmo ohranyczyły i na to dały łyst nasz, i tyje szest sełyszcz, dodyznu i otczyznu jeho, potwerdyły jemu łystom naszym na wiecznost', i my na czołombytyje, i też dla upadu jeho, kotory jemu stałsia od pohaństwa, od tatar, w tom jeho pożałowały, tot obrub zemli i w nern usiu tuju, szest sełyszcz, dedyznu i otczyznu jeho, poczawszy od ryczki Hujwy rudkoju Neteczeju, mymo Łebedyny ozera, do dorobi staroj Kijewskoj z probytoj mohyły, a od toj mohyły tojejuż dorohoju Kijewskoju, mynajuczy werchy Łebedynych ozer i werchom rudy Rujnoje, a odtol dorohoju Kyjewskojuż ob meżu Żerdełewa i Zwyniaczych do Borsuk, (hoc loco wytarto) kotoraja podle tojż dorohi Kijewskoj jest, a od toj mohyły czercz połe i czerez dubrowu do reczki Hujwy, hde Hujewka w Hujwu uwoszła, a od toho miescia dubrowoju czerez rudku Bernawku do werchu rndki Kobyłej, i Kobyłeju na nyz do rudki Cheroszczy, a od Cheroszczy czerez dubrowu prosto do Hujwy, hde rudka Netecza w Hujwu upała, odkola poczałysia meży opysowaty, potola obrub tych szesty sełyszcz ohranyczyły i potwerdyły jeśmo jemu sym łystom naszym na wiecznost', i majet Nelub (hoc loco wytarto) i jeho żona i dety ich i napotom buduczyj ich szcradki tyi wsi sełyszeza po tym meżam, kak w sem łyste naszom opysano derżaty i wżywaty, kak swoju potomniu dydiznu i otczyznu, obet (sic) wieczno i neporuszno, a na twerdost toho, peczat' naszu (hoc loco wytarto) prywesyty k semu naszomu łystu. Pysan w Wyłni, w lito sim tysiacz dwe, miesiaca julia czotyrnadcatyi deń, indykt dwanadciatyj. Pry tom był W. Wl. P. Min. Rad, a pan. Hryn. Stan. Marszałek dworny nasz. Merez (sic.) . . . . . . . . . U toho łystu peczat' zawesistaja ciłaja. Druhy łyst sudowy tak se w sobe majet«:

»Zygmont (hoc loco wytarto) korol Polski, wełyki kniaź Łytowski, Ruski, kniazia Pruskoje, Żomoidzkoie i inych; smotryły jeśmo toho diła, sztoż żałowały nam poddany naszy Semen Mynczuk wójt Zytomerskyj nam /159/ od sebe i od wsich meszczan Żytomerskych na dworanyna naszoho (hoc loco wytarto) Łozowyckoho, sztoż zabrał on rudy i sełyszcza naszy Żytomerskyje, hde wony uchody swoi mewały, około ryczki Hujwy, poczawszy od meży sełyszcza Halczynskoho, ot rudki Neteczy, zaniał rudku Malawku i rudku Rujnuju, i k tomu wełyky i mał (hoc loco wytarto) tyi rudy, zemli i sełyszcza do swoich sełyszcz Zwyniaczych pryworoczajet, a meszczan Żytomerskich odtol wyhoniajet, a Łozowycki stał pered namy oczewysto, i mowył z meszczany: sztoż tyi rudy, zemli i sełyszcza to wse pytomaja (hoc loco wytarto) dydyzna i otczyzna, i pokładał pered namy prywyléj brata naszoho szczasnoje pamety korola jeho myłosti Alexandra, sztoż szest sełyszcz jeho didyzny i otczyzny, dwi Zwiniaczyje, wełykyj i małyj Żerdełew, dwi rudy Ruinuju i (hoc loco wytarto) aż po rudku Neteczu ohranyczył i utwerdył didu jeho wiecznostiju; ino my usi tyi szest' sełyszcz z rudamy i z zemlamy, szto k nym prysłuszajet, podłuh toho prywiliu szczasnoje pamety korola jeho myłośty Alexandra, kak w nem napysano i ohranyczeno, potola Łozowyckomu, potomkom i szczadkam jeho prysudyły jeśmo na wiecznost, kak pytomuju didyznu i otczyznu jeho, a meszczane Żytomerskyi samy, i strelcy, i kunycznyki naszy ne majut tam nikoły nikakoho diła mity, i na to dały jeśmo Łukaszu sej nasz łyst z naszeju peczatiu. Pysan w Wyłni, pod lito Bożoho narożenia tysiacza piatsot trydciat' semoho, miesiać fewrala odynadcatyj deń, indykt semy. Pry tom był W. Wt. pan Olbrycht Martyn, kasztelan a marszałek nasz dworny, pan Hryń Stan. nasz Merecki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . U toho łystu podpyś pana otca naszoho, swetobływoje pamety, i peczat' ciła prytysnena. Ino chotiaż na tot czas Łozowycki, na służbę naszój buduczy, sebe i sełyszcz swoich otczyznych pered rewyzormy ne opowidał, a ony bez bytnosty jeho w Żytomeru sełyszcza jeho za pustyje w regestr do zamku wpisały, na kotoryi on prawo swoje teper pred namy pokładał i był nam czełom, aby jeśmo na to dały łyst nasz, i tyi wsi sełyszcza jeho, łystom naszym potwerdyły na wecznost. My na czołombytyje jeho dały jeśmo jemu sej łyst nasz i potwerżajem łystom naszym na wiecznost, majet Łukasz Łozowyckyi sam i jeho żona i ich dity i na potom buduczyi ich szczadki tyi wsi sełyszcza, Zwyniaczku i Zwyniaczuju, wełykij i małyi Żerdełew, rudu Rujnuju i rudku Malawku w tych meżach i w hranycach, kak w pomenenom szczasnoje pamety korola jeho myłosty Alexandra łysti napysano, derżaty i używały weczno i neporuszno, i wolno im budet tyi sełyszcza komu choteczy prodaty, oddaty i darowaty i zapysaty, kak swoju własnuju didyznu (hoc loco wytarto) naszu kazałyśmo zawisyty k /160/ tomu naszomu łystu. Pysan w Wyłny, pod lit Bożoho narożenia tysiacza piatsot sorok semoho, miesiacia nojabria odynadciatyj den, indykt szostyj. U tego przywileju, ruskiem charakterem pisanego, per oblatam podanego, podpisy, tak najjaśniejszego króla polskiego, jako też jaśniewielmożnego marszałka dwornego w nastepujących wyrazach: Sigismundus-Augustus, rex Poloniae. Iwan Hornostaj, marszałek dworny, podskarbi ziemski i pisarz. Który to przywilej, per oblatam podany, słowo w słowo, jak się w sobie ma, do xiąg niniejszych ziemskich, Kijowskich, jest wpisany.


Книга Кіевская, земская, записовая, 17781784 г., № 141, листъ 141.






5.

Подтвердительная грамота Сигизмунда, слугЂ старосты Луцкаго, Брацлавскаго и Винницкаго, князя Богуша Θедоровича Корецкаго, ЕрмолЂ Мелешку, на селище Залисце, лежащее въ Винницкомъ повЂтЂ. 1564 года, іюля 5 дня.


Roku tysiąc siedmset dziewiędziesiąt siudmego, miesiąca iunii pierwszego dnia.

Na otwarcie xiąg ziemskich powiatu Winnickiego, kadencij Juzefa Troieckiej, prawem przypisanej zwykłym, stawiąc się osobiście, urodzony Michał Bibik Korczynski, V. R. Z. B. i komendant proviantcki magazynu powiatu Winnickiego, ten extrakt przywieliu na polane z stawkiem Czerniszowskim, alias vroczysko Zaliście, niegdy urodzonemu Jarmole Meleszkowi, prawem lennym za czasów panowania nayiaśniejszego króla jegomości Polskiego i wielkiego xięcia Litewskiego, Zygmunta-Augusta, roku tysiąc pięcset sześćdziesiąt czwartego, miesiąca julii piątego dnia nadanego, z akt kancellaryj metryk wielkiej wielkiego xięstwa Litewskiego wydany, z przyłączeniem papiru stęplowanego dwudziesto kopijkowego, dla zapisania do xiąg niniejszych w sposób obiaty podał w tej istocie. »Stanisław-August z Bożej łaski król Polski, wielkiego xięstwa Litewskiego, Ruski, Pruski, Mazowiecki, Żmudzki, Kijowski, Wołyński, Podolski, Podlaski, Inflanski, Smolenski, Bracławski, Siewierski i Czernihowski. Oznajmuiemy tym listem extraktem naszym, komu to wiedzieć należy, iż w xięgach metryki kancellaryj naszej /161/ wielkiej wielkiego xięstwa Litewskiego znajduie się przywilej Jermole Meleszku, nas liszcze w powiatu Winnickom, nazwanoie Zaliście, z polanoiu, z stawem Czornyszowskim na rzecze Czapli, z lesy, dubrowami i z pasiekamy, prawem lennym, za nayjasniejszego predecessora naszego króla jegomości Polskiego i wielkiego xięcia Litewskiego Zygmunda-Augusta, w roku tysiąc pięcset sześćdziesiąt czwartym, miesiąca julii piątego dnia dany, i supplikowano nam iest przez panów rady urzędników, przy boku naszym rezyduiących, abyśmy ten przywilej z tych że xiąg metryki kancellaryj naszej wielkiej wielkiego xięstwa Litewskiego per extractum authentyce wydać pozwolili, który słowo do słowa, z ruskiego wypisuiąc, tak się w sobie ma:

»Жикгмундъ-Августъ, Божою мылостію король Полский, великий князь Литовскій, Руский, Пруский, Жомоитский, Мазовецкий, Лифлянский и иныхъ. Билъ намъ чоломъ служебникъ старосты Луцкого, Брацлавского и Винницкого, князя Богуша Θедоровича Корецкого, Ермола Мелешко, и поведилъ передъ нами, ижъ князь староста, панъ его, далъ ему зъ воли и ласки нашое господарское селище въ повети Винницкомъ, на име Залисце, съ поляною, съ ставкомъ Чорнышовскимъ, который есть на реце Чапли, съ лесы, дубровами, лежачими за лесомъ великимъ Винницкимъ, съ пасевами, и зо всемъ, якъ ся тое селище Залисце само въ собе и въ своихъ пожиткахъ маетъ, и при томъ ставку Чорнышовскимъ дозволилъ ему дворъ будовати, лесы, дубровы розробливати и всякіе пожитки ку его доброму а пожиточному розширяти, на што ему князь Корецкій и листъ свой, подъ печатию своею и съ подписю руки своеи далъ, который листа Мелешко передъ нами покладалъ, биючи намъ челомъ, абихмо ласку нашу господарскую учинили и его при томъ селищу съ пожитки, къ тому належащими, водлугъ листу князя Корецкого зоставили и потвердили то ему нашимъ листомъ, якожъ и князь староста Луцкий, князь Корецкий, пань его, листъ свой до насъ писалъ, просечи насъ въ томъ за нимъ и залицаючи его быть годнымъ и потребнымъ ку службамъ нашимъ господарскимъ и земскимъ тамъ на той украини; а такъ мы того листу князя Корецкого огледавши, казали его слово одъ слова до книгъ нашихъ и въ сей нашъ листъ вписати, который такъ ся въ собе маетъ: Я Богушъ Θедоровичь Корецкій, староста Брацлавский и Винницкий, ознаймую и явно чиню тымъ моимъ листомъ, кому того потреба ведати будетъ, билъ мне чоломъ служебникъ мой, Ермола Мелешко, абы ему далъ на хлебокормленіе его селище пустовское, лежачое въ повети /162/ Винницкомъ, то есть, съ полями, ставкомь Чорнышовскимъ, за лесомъ велыкимъ Винницкимъ на реце Чапли, которое прозываютъ врочишчомъ Залисце, на дорози велыкой, которая дорога идетъ съ Винницы до Брацлавла, на чомъ бы онъ будучи, собе поживеніе мети, а господару королю его милости служити мелъ; а такъ я, видечи, ижъ тое селище Залисце не есть на жадной перекази замку и месту его милости господарскому, Винницкому, а ни тежъ тымъ што пожиткомъ его милости господарскимь уменшилъ, даломъ ему и тымъ листомъ моимъ даю, до ласки его милости господарское, тое селищо, на име Залисце, съ ставкомъ Чорнышовскимъ, который есть на реце Чапли, съ лесы, дубровами, лежачими за тимъ же лесомъ великимъ Винницкимъ, съ пасеками и со всимъ на все якъ ся тое селище Залисце само въ собе и въ своихъ пожиткахъ маеть, и при томъ же ставку Чорнышовскимъ дозволилъ есми ему дворъ будовати, люди садити, млинъ на томъ же ставку више помененномъ збудовати, леси, дуброви розробливати и всякие пожитки ку своему доброму пожитечному розширати, яко найлепей розумети будетъ, а господару королю его милости повиненъ будетъ съ того службу земскую служити, и на то есми Ермоле Мелешку далъ сей мой листъ подъ моею печатею. Писанъ въ Винници, лета Божого нароженя тисяча пятсотъ шестьдесятого, месаца іюня двадцатъ четвертого дня; подписъ руки власное князя Корецкого. И съ ласки нашое господарское, за прозьбою и залеценемъ таковимъ князя Корецкого, же тотъ Мелешко есть годнымъ до службъ нашихъ земскихъ тамъ на той украине, на чоломъбигіе его, то есмо вделали, и при томъ селище вишеймененомъ Залесце, со всими пожитками къ нему належащими, и въ листе князя Корецкого выписаними, того Ермолу Мелешка зоставуемъ и то ему симъ нашимъ листомъ потвержаемъ, маетъ онъ самъ, жона, дети и власние потомки его мущизкого стану тое селище, со всими грунты и пожитки перворечономи, держати и вживати во всемъ, потому яко на томъ листи князя, старостиномъ, есть описано, а намъ господару будетъ повиненъ съ того службу земскую, шляхетскую, служити, потому яко и иншие бояре, шляхта тамошная, Винницкая, служитъ. Писанъ въ Белску, лета Божего нароженя тисеча пятсотъ шестдесятъ четвертого, месяца іюля пятого дня, подписъ руки господарское«. — My tedy król, do pomienionej suppliki łaskawie się skłoniwszy, zwyż wyrażony przywilej z xiąg przerzeczonych metryki kancellaryj naszej wielkiej wielkiego xięztwa Litewskiego extraktem stronie potrze- /163/buiącej wydać i dla lepszej wagi pieczęć wielkiego xięstwa Litewskiego przycisnąć rozkazaliśmy. Dan w kancellaryi naszej wielkiego xięztwa Litewskiego, dnia siedmnastego miesiąca iunii, roku pańskiego tysiąc siedmset siedmdziesiąt siódmego, panowania naszego trzynastego roku. — U tego extraktu swiadectwa kancellaryi wielkiego xięstwa Litewskiego, do obiaty podanego, przy pieczęci wielkiej wielkiego xięstwa Litewskiego, na masie czerwonej wycisnionéj, podpisy takowe: Alexander xiąże Sapieha, kanclerz W. W. X. L. mp. (L. S.). Dalszy ciąg swiadectwa takowy: za sprawę JW. X. iego mośći hrabi na Bychowach, Dombrownie, Drui, Szkudach, Dereczynie, Prożanej, A. Sapieha, kanclerz W. W. X. Lit. Fe!ix Szuhert, metrykant Litewski, mp. Nadpis zaś na tym extrakcie takowy:

Екстрактъ привилею Ермоле Мелешку на селище въ повети Винницкомъ, названое Залесье, съ поляною, съ ставомъ Чорнышовскимъ на реце Чапли, съ леси, дубровами и съ пасеками, правомъ леннимъ въ roku tysiąc pięcset sześćdziesiąt czwartym danego«. — Który to exеrakt co do słowa w xięgi niniejsze iest zapisany.


Книга Винницкая, земская, записовая, 1797 г., № 4797, листъ 83.



_________________________





ЦЂна 1 рубль сер.








Попередня     Головна     Наступна


Етимологія та історія української мови:

Датчанин:   В основі української назви датчани лежить долучення староукраїнської книжності до європейського контексту, до грецькомовної і латинськомовної науки. Саме із західних джерел прийшла -т- основи. І коли наші сучасники вживають назв датський, датчанин, то, навіть не здогадуючись, ступають по слідах, прокладених півтисячоліття тому предками, які перебували у великій європейській культурній спільноті. . . . )



 


Якщо помітили помилку набору на цiй сторiнцi, видiлiть ціле слово мишкою та натисніть Ctrl+Enter.

Iзборник. Історія України IX-XVIII ст.